ترمیم بتن
ترمیم بتن _ مجموعه روش‌های موجود برای برطرف کردن آسیب‌های بتن که مربوط به ساختار سطحی و داخلی بتن است.
بتن را میتوان به عنوان یکی از مهمترین مصالح ساختمانی نام برد. هرگونه اشتباه در محاسبات ساخت بتن موجب خرابی و غیر قابل استفاده بودن آن میشود و پیامدهای ناشی از آن‌ها می‌توانند در گذر زمان خطرساز باشند.
برای هر یک از عیب و نقص‌های بتن، یک یا چند روش ترمیم وجود دارد.
متداول‌ترین روش‌های ترمیم بتن از جمله تعویض بتن، شاتکریت/گانیت، تزریق اپوکسی، تقویت بتن (آرماتوربندی و جکینگ)، ملات خشک، حفاری و انسداد، دوخت، روکش، شیار و درزبندی، پر کردن ثقلی، بتونه کاری، بتن پیش آکنده، سندبلاست و سنگ‌زنی است.
آماده سازی
آماده‌سازی محل آسیب‌های بتن، از مهمترین فعالیت‌های موثر بر اثربخشی ترمیم بتن است.
آماده‌سازی با مواد شیمیایی، اسید، تجهیزات مکانیکی و مواد ساینده از متداول‌ترین این روش‌هاست.
زبر کردن سطح، نمایان کردن سنگدانه‌های درشت یا ریز، برداشتن یک لایه نازک از بتن آسیب‌دیده یا تمیز کردن سطح برای آماده‌سازی ترمیم کفایت می‌کند.
توجه به نکات زیر پیش از شروع ترمیم بتن ضروری است:
1. برداشتن تمامی پوشش‌ها و آلودگی‌های سطحی
2. تمیز کردن گرد و خاک حاصل از آماده‌سازی
3. سلامت و خشک بودن سطح در انتهای آماده‌سازی
4. در نظر گرفتن تمام عیب و نقص‌های موجود بر روی سطح و آماده‌سازی برای ترمیم آن‌ها
5. ایجاد سطح نسبتا صاف پیش از ترمیم به روش‌های پوشش‌دهی
6. استفاده از ماله برای پوشاندن عیب و نقص‌های جزئی در هنگام استفاده از مواد سیمانی
7. حفظ رطوبت سطحی پیش از ترمیم با استفاده از ملات‌های سیمانی
8. اعمال دوغاب به سطح پیش از ترمیم با استفاده از ملات‌های سیمانی
9. عدم اعمال دوغاب در روش ترمیم با ملات خشک
10. تمیز کردن سیمان خشک از روی سطح در روش ترمیم با ملات خشک
تقویت بتن
یکی از روش‌های افزایش پایداری یا ترمیم سازه‌های بتنی است که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم اجرا میشود. تعویض بتن و جکتینگ، از روش‌های مستقیم تقویت بتن هستند. از روش‌های غیر مستقیم تقویت بتن نیز میتوان به استفاده از میلگردهای پیش تنیده اشاره کرد. تقویت بتن معمولا در شرایط زیر انجام میشود:
. افزایش بار ناشی از افزایش بارگذاری زنده
. آسیب بخش‌های مختلف سازه به دلیل افزایش سن مواد، آتش‌سوزی، خوردگی میلگردها و غیره
تعویض بتن
یکی از روش‌های ترمیم بتن با نواحی آسیب‌دیده یا ترک‌های بزرگ است. در این روش، بخش آسیب‌دیده بتن به طور کامل برداشته شده و توسط بتن تازه ترمیم میشود.
ترمیم بتن به روش تعویض برای موارد زیر کاربرد دارد:
1.اگر ابعاد ناحیه آسیب‌دیده بزرگ‌تر ۱۰ سانتی‌متر مربع و عمق آن بیشتر از ۱۵ سانتی‌متر باشد، استفاده از روش تعویض گزینه مناسبی خواهد بود.
2. حفره‌های بلندی که به طور کامل در مقطع عضوهای بتنی گسترش یافته‌اند.
3.حفره‌های نسبتا بزرگی که به میلگردها برخورد نکرده‌‌اند یا در فاصله 2.5 سانتی‌متری از میلگردها قرار گرفته‌اند.
4.حفره‌های بزرگی که از محل قرارگیری میلگردها عبور کرده‌اند.
کیفیت بتن جایگزین به میزان زیادی به اسلامپ و تراکم مناسب توسط ویبراتور در هنگام یا بعد از اختلاط مواد بستگی دارد. یکی دیگر از نکات مهم در این روش، عمل آوری بتن مناسب جایگزین پس از برداشتن قالب یا گیرش نهایی آن است. به دلیل تمایل بتن‌های اطراف به جذب رطوبت بتن جایگزین، استفاده از روش آب‌رسانی در ۲۴ ساعت اول ترمیم بتن می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
ترمیم بتن با جکتینگ
یکی از متداول‌ترین و کارآمدترین روش‌های تقویت (افزایش ابعاد مقطع عضوهای فعلی) یا ترمیم (بازگرداندن ابعاد مقطع عضوهای بتنی آسیب‌دیده به ابعاد قبلی) است.
مراحل اجرای جکتینگ
. برداشتن تمام بخش‌های آسیب‌دیده بتن، ترمیم ترک‌ها، تمیز کردن میلگردهای موجود و آماده‌سازی سطح
. تعبیه قفسه آرماتور از جنس فولاد یا مواد کامپوزیت در اطراف عضو آسیب‌دیده
. قالب‌بندی اطراف قفسه توسط موادی از جنس چوب، عرشه فولادی، بتن پیش ساخته، لاستیک، فایبرگلاس یا الیاف مخصوص به صورت موقت یا دائمی
. آماده‌سازی و اختلاط بتن (معمولی، پیش آکنده یا شاتکریت)
. پر کردن قالب توسط روش‌های بتن ریزی (پمپ بتن و ترمی) یا بتن پاشی
در صورت نیاز به افزایش مقاومت عضو بتنی در برابر هوازدگی، فرسایش و خوردگی شیمیایی، استفاده از قالب‌های دائمی گزینه بهتر و موثرتری خواهد بود.
روش‌های تقویت بتن توسط جکتینگ
. جکتینگ با بتن آرمه
. با قفسه فولادی
. جکتینگ با پلیمر تقویت‌شده با الیاف
آرماتوربندی برای ترمیم بتن
استفاده از میلگردهای معمولی: یکی از روش‌های مطمئن برای ترمیم ترک‌های موجود در شاه‌تیر پل است. در این روش، پس از درزبندی ترک‌ها، حفره‌هایی عمود بر راستای کلی ترک‌های اصلی حفر می‌شوند. پس از پر کردن حفره‌ها و ترک‌ها توسط اپوکسی، میلگردها درون حفره‌ها قرار می‌گیرند. معمولا برای این کار از میلگرد شماره 4 یا 5 استفاده میشود. گسترش میلگرد در هر طرف ترک باید حداقل برابر با 0.5 متر باشد. فاصله‌داری میلگردها نیز به میزان ترمیم و عملکرد مورد انتظار عضو بتنی بستگی دارد.
استفاده از میلگردهای پیش تنیده: میلگرد یا کابل‌های پیش تنیده برای اعمال نیروی فشاری در دو طرف ترک استفاده میشود. این نیرو می‌تواند از باز شدن بیشتر ترک جلوگیری کند یا آن را به طور کامل ببندد.
شاتکریت و گانیت
شاتکریت و گانیت از انواع بتن‌های پاششی هستند. که توسط تجهیزات مخصوص به سطح محل مورد نظر اعمال می‌شوند. معمولا به مخلوط‌های خشک بتن پاشیده، گانیت و به مخلوط‌های تر بتن پاشیده، شاتکریت می‌گویند. این بتن‌ها اغلب به منظور پایدارسازی دیواره حفریات (سازه نگهبان) مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تزریق اپوکسی برای ترمیم بتن
تزریق اپوکسی، روش مناسبی برای ترمیم ترک‌های غیر فعال است که با مراحل کلی زیر انجام میشود.
تمیز کردن ترک: موادی نظیر روغن، گریس، خاک یا ذرات ریز باعث جلوگیری از نفوذ اپوکسی به اعماق ترک و ایجاد پیوند مناسب می‌شوند. استفاده از دستگاه وکیوم یا فشار آب برای تمیز کردن ترک مناسب هستند.
درزبندی سطح بتن: ترک‌های بسیار ریز و سطحی اطراف ناحیه ترک‌خورده می‌توانند باعث نشت اپوکسی شوند. به منظور عملکرد صحیح اپوکسی و سخت شدن مناسب آن، باید سطح بتن را توسط اپوکسی، پلیٰ‌استر و دیگر مواد مناسب برای درزبندی پوشش داد.
نصب مجرای ورود اپوکسی و خروج هوا: در این مرحله، چندین مجرا برای تزریق اپوکسی و خروج هوا، بر روی ترک تعبیه می‌شوند. سیستم اجرای این مرحله به شکل بازشدگی ترک بستگی دارد.
مخلوط کردن اپوکسی: اختلاط مواد اپوکسی (چسب و سخت‌کننده) به صورت بچ یا پیوسته انجام می‌گیرد.
تزریق اپوکسی: به منظور تزریق اپوکسی درون ترک میتوان از پمپ‌های هیدرولیک، مخزن رنگ بادی و تفنگ چسب حرارتی استفاده کرد. نکته مهم در تزریق اپوکسی، انتخاب فشار مناسب با توجه به جهت‌گیری ترک است.
برداشت درزبندی سطح: پس از گیرش و عمل آمدن اپوکسی، سطح درزبندی‌شده اطراف ترک با استفاده سنگ‌زنی یا روش‌های مناسب دیگر برداشته میشود.
ترمیم بتن با ملات خشک
ملات خشک برای ترمیم ترک‌های غیر فعال و کرموشدگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از این روش برای ترمیم ترک‌های فعال به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. مراحل اجرای ملات خشک، عبارت هستند از:
. باز کردن محل آسیب‌دیدگی و افزایش عمق آن
. افزایش عرض پایینی کف محل آسیب‌دیدگی نسبت به سطح آن
. اختلاط ملات، صبر کردن به میزان 30 دقیقه و اختلاط دوباره
. ریختن ملات خشک به صورت لایه‌ای و تراکم هر لایه با کوبش یا رانش
. عمل آوری بتن با استفاده روش‌های آب‌رسانی یا ترکیبات مخصوص عمل آوری
ترمیم بتن با حفاری و انسداد
یکی از روش‌های ترمیم ترک‌های فعال در بتن است. این روش، فقط برای ترک‌های مستقیم با انتهای قابل دسترس کاربرد دارد. حفره‌ای با قطر تقریبی 50 تا 70 میلی‌متر عمود بر راستای ترک در مرکز آن حفر شده و توسط دوغاب پر میشود. بستن حفره توسط دوغاب، از گسترش بیشتر ترک جلوگیری می‌کند. نوع ماده پرکننده حفره به کاربری مورد انتظار از عضو آسیب‌دیده بستگی دارد.
ترمیم بتن با دوخت
از روش‌های مرسوم برای ترمیم ترک‌های فعال بتن و کنار هم نگه داشت درزهای دال بتنی است. این روش از سادگی و دوام خوبی بهره می‌برد. دوخت بتن، تنش‌های کششی درون ترک را کنترل کرده و از گسترش بیشتر آن جلوگیری می‌کند.
برای دوخت، چندین حفره در دو طرف ترک مورد نظر حفر می‌شوند. سپس، مهاربندی دو سمت ترک با قرار دادن پایه‌های المان فلزی U شکل (مانند منگنه) درون حفره‌های متقابل و پر کردن آن‌ها توسط ملات یا اپوکسی انجام می‌گیرد.
روکش ترمیم بتن
ترمیم بتن توسط این روش، پوششی با ضخامت حدود 6 میلی‌متر یا بیشتر است. که ترک‌های فعال را پُر و از ایجاد ترک‌های غیر فعال جلوگیری می‌کند. و ظاهر، بافت و ارتفاع سطح قبلی را تغییر می‌دهد. ریختن، ماله‌کشی، تی‌کشی یا پاشیدن بتن از روش‌های اجرای این روکش‌ها هستند.
پر کردن بتن با نیروی جاذبه
یکی از روش‌های ترمیم ترک‌های نازک (عرض 0.03 تا 2 میلی‌متر)، پر کردن آن‌ها توسط مونومر یا رزین با ویسکوزیته پایین و به کمک نیروی جاذبه است. از مراحل کلی ترمیم بتن با پر کردن ثقلی
. تمیز کردن سطح توسط فشار هوا یا آب (سطح مرطوب باید به طور کامل و طی چند روز کامل خشک شود)
. پر کردن شکاف بالایی ترک با مواد مناسب است
ترمیم بتن با درزبندی یا بتونه کاری
با بستن سطح بالایی ترک، از نفوذ آب به درون لایه‌های زیرین بتن جلوگیری می‌کند. اجرای درزبندی بسیار ساده است. این روش فقط به یک تفنگ درزبندی و ماده درزبندی نیاز دارد.
بتن پیش آکنده
یکی از روش‌های ترمیم بتن در شرایط خاص نظیر وجود آرماتورها یا المان‌های زیاد، ترمیم بتن زیر آب یا نیاز به جمع شدگی حداقلی است. به طور کلی، بتن پیش آکنده در هنگام دشوار بودن به کارگیری بتن معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از روش‌های ترمیم بتن در شرایط خاص نظیر وجود آرماتورها یا المان‌های زیاد، ترمیم بتن زیر آب یا نیاز به جمع شدگی حداقلی است. به طور کلی، بتن پیش آکنده در هنگام دشوار بودن به کارگیری بتن معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ترمیم بتن با ساب پاشی یا سندبلاست
یکی از روش‌های کارآمد برای تمیزکاری سطوح بتنی و آماده‌سازی آن‌ها برای ترمیم است. در این روش، مواد ساینده با سرعت بسیار زیاد به سطح بتن برخورد می‌کنند. و مواد اضافی موجود بر روی لایه سطحی آن را از بین می‌برند. سندبلاست علاوه بر آماده‌سازی سطح بتن، برای ترمیم‌های جزئی نظیر برداشتن حباب‌های سطحی، لایه‌های ضعیف نازک و بازگرداندن ظاهر واش بتن و بتن اکسپوز نیز کاربرد دارد.
سنگ زنی برای ترمیم بتن
یکی از روش‌های پرکاربرد در ماشین‌کاری سایشی است این روش، در اغلب موارد به منظور برش دادن سطوح مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد اصلی سنگ‌زنی در ترمیم بتن، آماده‌سازی و صاف کردن سطوح نابرابر یا منحنی (تابیدگی بتن) است.
.گرداوری روابط عمومی شرکت جهاد بتن
.منبع Eco Ratio . The Constructor . Science direct . The Constructor
بدون دیدگاه